Łoś w Polsce rozprzestrzenia się coraz bardziej na zachód i już teraz pojedyncze osobniki regularnie przekraczają granicę z Niemcami. W coraz dzikszej Delcie Odry organizacja Rewilding Oder Delta tworzy podstawy dla powrotu tego imponującego gatunku.
Wspomaganie powrotu gatunku
Obejmująca 4 500 km² Delta Odry leży na pograniczu polsko-niemieckim i jest jednym z najważniejszych skrzyżowań korytarzy ekologicznych w Europie. Rzadkie gatunki zwierząt, jak np. łoś, nie tylko zasiedlają Deltę Odry i jej otoczenie, ale również korzystają z tego obszaru jako punkt ekspansji wzdłuż wschodnio-zachodnich szlaków migracyjnych w trakcie powrotu na dawne tereny swojego występowania.
Zespół Rewilding Oder Delta opublikowało ulotkę informacyjną nt. tego gatunku, która stanowi pierwszy krok dla wyjaśnienia zjawiska migracji łosi w regionie oraz dla wzmocnienia akceptacji procesu powrotu tego gatunku na jego byłe tereny. Mimo, że Deltę Odry zasiedla jeszcze mała liczba łosi, należy przyjąć, że migrujące na zachód łosie będą coraz częściej wędrowały na obszar Niemiec w poszukiwaniu odpowiednich dla siebie siedlisk. Postępująca rozbudowa dróg ekspresowych stanowi tu istotne zagrożenie: infrastruktura drogowa nie tylko powoduje fragmentację siedlisk, lecz również stwarza bezpośrednie bariery dla migracji i tym samym rozprzestrzeniania się zwierząt. Monitoring gatunku oraz identyfikacja barier są zatem niezbędne, aby rozpoznać zagrożenia i znaleźć rozwiązania dla wsparcia powrotu tego majestatycznego gatunku.
“Lepsze zrozumienie procesu migracji łosia umożliwi zespołowi lepiej dotrzeć do lokalnej ludności oraz wspierać rozwój świadomości ekologicznej, szczególnie w zachodniej (niemieckiej) części obszaru rewildingu “Delty Odry”. Mieszkańcy tych terenów często nie zdają sobie sprawy, że koegzystują z tak wspaniałymi zwierzętami (lub wkrótce mogliby z nimi koegzystować)”, wypowiada się Peter Torkler, lider polskiego zespołu Rewilding Oder Delta. “To również oznacza, że mieszkańcy zostaną przygotowani na spotkanie takiego zwierzęcia.”
Klęska i powrót majestatycznego gatunku
Jako największy gatunek jeleniowatych, łoś niegdyś był pospolity w umiarkowanym klimacie Eurazji i Ameryki Północnej aż po lasotundrę na północy. Jednak utrata siedlisk, polowania i kłusownictwo doprowadziły prawdopodobnie do jego wytępienia w Europie Zachodniej i Środkowej we wczesnym średniowieczu (ok. 1000 r.). Tylko nielicznym osobnikom udało się przetrwać w lasach wschodniej Polski.
Podczas gdy liczba łosi w Polsce wzrosła po drugiej wojnie światowej, populacja znowu drastycznie zmniejszyła się z powodu intensywnego łowiectwa i kłusownictwa w drugiej połowie XX wieku. Po wprowadzeniu w Polsce moratorium na odstrzał łosi w 2001 roku liczba gatunku wzrosła z 1.500 osobników do obecnie szacowanych 28.000.
Gatunek stopniowo migruje ze wschodnich populacji źródłowych na zachód. Jeżeli ten trend się utrzyma, nie ma wątpliwości, że niebawem gatunek trwale zasiedli nowe terytoria we wschodnich Niemczech. Naturalny powrót łosia jest dowodem na to, że Delta Odry, która dzięki rewildingowi staje się coraz bardziej naturalna i dzika, jest rzeczywiście ważą ostoją dla rozwoju wielu gatunków zwierząt.
Łoś przynależy do tzw. “Wielkiej Siódemki” regionu (wraz z bielikiem, wilkiem, żubrem, bobrem, foką szarą i jesiotrem ostronosym) – grupy ikonowych gatunków zwierząt, których populacje na terenach Pomorza powoli się odradzają. Jako kluczowy gatunek łoś zostanie również przedstawiony w zaktualizowanym wydaniu raportu “Wildlife Comeback” opublikowanym przez organizację Rewilding Europe.
Informacje nt. Rewilding Oder Delta
Organizacja pożytku publicznego Rewilding Oder Delta e.V. została założona w 2019 roku jako niezależne, polsko-niemieckie stowarzyszenie z siedzibą w Stolpe (Meklemburgia-Pomorze Przednie). Stowarzyszenie powstało w wyniku długoletniej współpracy organizacji Deutsche Umwelthilfe, HOP Transgraniczna Sieć Ujcie Odry, NABU Mecklenburgia-Pomorze Przednie oraz polskich stowarzyszeń: Towarzystwa Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy (TPRIiG) i Organizacji Turystycznej Stepnica. Miłośnicy przyrody i turystyki z powodzeniem współpracują już od 2012 roku, zwłaszcza na wschodnich terenach Pomorza Zachodniego.
Obszar Delta Odry jest częścią szerokiej sieci rewildingu, która ma na celu aktywną realizację tej innowacyjnej, partycypatywnej koncepcji ochrony przyrody w całej Europie. Sieć ta została zainicjowana przez Fundację Rewilding Europe, która powstała w 2011 roku w Holandii.
Więcej informacji:
- Ulotka informacyjna Łoś (wersja polska)
- Factsheet Elch (wersja niemiecka)
- Factsheet Elk (wersja angielska)
Kontakt:
Peter Torkler • Kierownik zespołu Polska
Tel +49 159 0640 9325
peter.torkler(@)rewilding-oder-delta.com
Izabela Skawinska-Luther • Specjalista ds. Komunikacji Społecznej
Tel +49 177 812 2902
izabela.skawinska-luther(@)rewilding-oder-delta.com>