Co robimy

Solvin Zankl/Rewilding Europe

Co robimy

Rewilding Oder Delta – Przyrodniczy kapitał Euroregionu Pomerania

Głównym celem naszej organizacji jest ochrona i odbudowa ekosystemów położonej w Euroregionie Pomerania delty Odry w połączeniu z promocją zrównoważonego rozwoju regionalnego oraz wsparciem lokalnych, przyjaznych dla środowiska przedsiębiorstw.

Obszar rewildingu Delta Odry rozciąga się na powierzchni 450 000 ha, z czego 70 000 ha to powierzchnia Zalewu Szczecińskiego. Koncentrujemy się przede wszystkim na terenach ujścia rzeki Piany (niem. Peene) i Puszczy Wkrzańskiej (niem. Ueckermünder Heide). Ponadto skupiamy się na rzekach Ina i Gowienica wraz z otaczającymi je obszarami leśnymi Puszczy Goleniowskiej (niem. Gollnower Heide) oraz na terenach łąk i pól wokół Zalewu Szczecińskiego. Dzięki nowym projektom coraz bardziej rozszerzamy zakres naszej działalności. Obejmują one wyspę Uznam, Deltę Świny i Zalew Kamieński wraz z Bagnami Rozwarowskimi.

Nasze działania przedstawiamy w aktualnej broszurze „Rewilding Oder Delta – Przyrodniczy kapitał Euroregionu Pomerania“.

Angażujemy się głównie w następujące obszary działań:

Promocja koncepcji rewildingu

Rewilding jest jeszcze mało znaną koncepcją, w której problemy ochrony przyrody ujęte są w szerszym kontekście związanym z krajobrazem. Razem z mieszkańcami i użytkownikami obszarów rolnych i leśnych chcemy pokazać korzyści, jakie rewilding może przynieść naturze i ludziom.

Pracujemy zatem nad dostosowaniem kursu politycznego tak, aby koncepcja rewildingu mogła zostać włączona w regionalne i lokale strategie rozwoju. Szczególny wpływ na politykę regionalną mają dotacje unijne. Dlatego staramy się, aby dopłaty do rolnictwa i rybołówstwa miały na względzie kwestie ochrony przyrody. W przypadku rozbudowy infrastruktury ważne jest również uwzględnianie ramowych warunków ekologicznych.

Integralną częścią rewildingu jest odbudowa ekosystemów. Dzięki Dekadzie ONZ na Rzecz Restytucji Ekosystemów 2021-2030 i nowej Strategii UE na Rzecz Bioróżnorodności 2030, która przewiduje unijny plan odbudowy przyrody, możemy liczyć na szerokie wparcie polityczne dla naszej pracy. Więcej szczegółów znajduje się w naszym Apelu na Rzecz Dzikiej Europy.

Delta lands near Swinousczje, Poland

Beaver (Castor fiber) in the Peene valley, Peene river, Anklam, Germany

Renaturyzacja i odtwarzanie sieci biotopów

Rzeki są siecią życia Delty Odry. Jednocześnie cieki te transportują do Zalewu duże ilości zanieczyszczeń, zagrażających rzadkim zasobom ryb. Ponadto negatywne skutki zmiany klimatu są coraz bardziej odczuwalne w postaci długotrwałych okresów suszy i ulewnych opadów. Uregulowane i skanalizowane rzeki stanowią tutaj podwójny problem. W okresach suchych występuje brak wody, przez co tereny zalewowe wysychają, a obniżający się poziom wód gruntowych negatywnie wpływa na otaczające je obszary leśne i rolnicze. Natomiast podczas ulewnych deszczy woda spływa zbyt szybko sieciami melioracyjnymi do uregulowanych i obwałowanych rzek, które błyskawicznie wzbierają, powodując często katastrofalne w skutkach powodzie. Woda ucieka w ten sposób ze zniszczonych zlewni tak szybko, jak się pojawiła, a susza staje się stanem permanentnym.

Ochrona naturalnego biegu rzek w Delcie Odry jest dla nas szczególnie istotna, ponieważ naturalne cieki wodne są w stanie regulować bilans wodny w regionie oraz zmniejszać trofię wody. Zapewniają one także ważne tarliska dla wielu gatunków ryb i pełnią ochronną funkcję dla zagrożonych siedlisk, a wraz z łęgami, tworzą korytarze migracyjne, na przykład dla wilków i łosi. Stanowią one także cenne tereny rekreacyjne dla okolicznych mieszkańców.

Powrót dzikich gatunków

Położona w centrum Europy Delta Odry to rozległe, ekologicznie spójne i w dużej mierze słabo zaludnione obszary, w których gatunki takie jak wilk, łoś, bóbr czy orzeł bielik czują się jak w domu. Delta Odry oferuje dużym dzikim zwierzętom szeroką gamę krajobrazów – wybrzeża i laguny, rozległe tereny bagienne i łąki, gęste lasy i dziewicze doliny rzeczne. To dokładnie taka różnorodność siedliskowa, jaka jest niezbędna dla rozwoju stabilnych populacji tych rzadkich gatunków.

Jednak różne czynniki, takie jak rozbudowa infrastruktury turystycznej i transportowej, rozwój przemysłu, a także niski poziom świadomości ekologicznej wśród ludności, nadal zagrażają pomyślnemu osiedlaniu się wielu dzikich gatunków.

Pozytywne podejście do wilków, łosi i żubrów w Polsce jest dla nas przykładem. Naszym wkładem chcemy stworzyć podstawy, aby gatunki w Delcie Odry mogły migrować w niezakłócony sposób, tworząc stabilne transgraniczne populacje.

Ulotka informacyjna Łoś (wersja polska)
Video clip: Powrót Łosia (You Tube)

European bison, Bison bonasus, Drawsko Military area, Western Pomerania, Poland

Hotel in Stolpe at the peene river, Germany

Nature hide close to Ivonas B&B, Kopice, 72-112 Stepnica, Polen

Gospodarka przyjazna przyrodzie

Delta Odry to idealne miejsce dla osób szukających niezwykłych przeżyć przyrodniczych z dala od turystycznych szlaków Uznamu i Wolina. Zaledwie kilka kilometrów na południe od zgiełku plaż Morza Bałtyckiego, odwiedzający Deltę Odry mogą odkryć niespodziewanie urokliwy skarb przyrody. Niestety oferty łagodnej turystyki, przyjaznej dla przyrody, są w okolicy wciąż rzadkie. Istnieje już kilka dobrych przykładów takich ofert po stronie niemieckiej, zwłaszcza w dolinie rzeki Piany (niem. Peene). Po polskiej stronie dominuje wciąż jeszcze wizja intensyfikacji turystyki poprzez budowę licznych przystani żeglarskich oraz zagospodarowanie terenu domami wakacyjnymi i ofertami rozrywki. Pozytywne przykłady, takie jak Nature Guides Network czy Oder Delta Safaris, są wciąż rzadkie.

Pragniemy rozwijać turystykę w Delcie Odry w sposób zrównoważony i w harmonii z ochroną przyrody, w oparciu o wysokiej jakości wycieczki przyrodnicze, promocję lokalnych i ekologicznych produktów oraz zasady zrównoważonej mobilności.