16 czerwca 2023 r. w Glashütte, w niemieckiej gminie Rothenklempenow nastąpiło oficjalne otwarcie nowej siedziby organizacji Rewilding Oder Delta. To długo wyczekiwane wydarzenie jest wynikiem polsko-niemieckiej współpracy mającej na celu budowanie silnej więzi między przyrodą, lokalną społecznością i gośćmi odwiedzającymi nasz region.
Solidne podstawy
Od ponad dekady ekolodzy i specjaliści wspólnie działają na rzecz ochrony i zrównoważonego rozwoju delty Odry – wyjątkowego przyrodniczo obszaru leżącego w sercu Europy. Rezultatem tej wieloletniej pracy polskich i niemieckich organizacji oraz porozumienia z Rewilding Europe jest powołane w 2019 roku stowarzyszenie Rewilding Oder Delta (ROD).
Początkowo zespół ROD zajmował niewielkie biuro w Stolpe an der Penne. To tam, w wyniku rozmów z właścicielami gruntów, rolnikami oraz innymi lokalnymi interesariuszami tworzono spójną wizję rewildingu dla obszaru delty Odry. W grudniu 2022 r., po trzech latach obecności w regionie, budowania multidyscyplinarnej, międzynarodowej kadry, a także prowadzenia badań i pilotażowych projektów z zakresu ochrony przyrody, organizacja znalazła nową siedzibę zlokalizowaną w Puszczy Wkrzańskiej, 4 km od granicy z Polską.
Ośrodek działań rewildingowych
Nowo otwarte centrum znajduje się przy Lindenstraße 24 w Glashütte, obok miejscowości Rothenklempenow w Niemczech. Piękna przedwojenna willa z funkcjonalnymi przestrzeniami to miejsce, które sprzyja zarówno pracy jak i spotkaniom. Mieszczą się w niej biura, punkt informacyjny oraz pomieszczenia socjalne i mieszkalne dla pracowników i stażystów. Ogród i przestrzeń wokół budynku doskonale nadają się na imprezy plenerowe i warsztaty.
„Otwarcie centrum to zdecydowanie kamień milowy w rozwoju naszej organizacji” – mówi Ulrich Stöcker, lider zespołu ROD (Niemcy). „Zakres naszej działalności wciąż się rozszerza, dlatego szukaliśmy przestrzeni mogącej pomieścić rosnący zespół pracowników i coraz większą liczbę odwiedzających. Mamy nadzieję, że nasza nowa siedziba będzie miejscem spotkań sąsiadów, partnerów i osób zainteresowanych rewildingiem”.
Budynek został wzniesiony w latach 20. ubiegłego wieku przez dyrektora historycznej huty szkła i od tamtej pory był wykorzystywany przez różne rodziny jako obiekt mieszkalny. Ostatnia właścicielka włożyła wiele wysiłku w wyremontowanie i utrzymanie obiektu w dobrym stanie, dlatego z dużym zadowoleniem przyjęła perspektywę nowego przeznaczenia tego miejsca jako siedziby stowarzyszenia Rewilding Oder Delta. Dzięki porozumieniu i dobrej współpracy, budynek został kupiony z korzystnym dziesięcioletnim okresem spłaty wszystkich rat, który zapewni stabilną przyszłość organizacji i pozwoli na efektywną działalność w regionie.
”Dzisiejsze wydarzenie ma znaczenie symboliczne” – dodaje Peter Torkler, lider zespołu ROD (Polska). „To miejsce nie istniałoby, gdyby nie eksploatacja zasobów naturalnych przez przemysł szklarski, napędzający w przeszłości lokalną gospodarkę. Rzeczywistość zmieniła się, a budynek ten zyskuje zupełnie nowe znaczenie, służąc teraz jako baza do odtwarzania i ochrony nie tylko terenów podmokłych, ale całej dzikiej przyrody w zachwycającym regionie delty Odry”.
Inspiracje ponad granicami
W Rewilding Open Air wzięło udział około siedemdziesięcioro uczestników w ciągu całego dnia. Impreza rozpoczęła się od części informacyjnej z udziałem lokalnych władz, instytucji i mieszkańców. Po krótkiej wycieczce po terenie pod przewodnictwem członków zespołu ROD, nastąpiła część oficjalna wydarzenia. Otworzył ją Rainer Schulze, burmistrz Rothenklempenow, przybliżając szeroki zakres działalności pozarządowych i właścicieli firm w gminie oraz otwarte i pozytywne podejście samorządu do współpracy.
Następnie głos zabrał Jochen Elberskirch, dyrektor Parku Krajobrazowego Naturpark am Stettiner Haff, który opowiedział o roli jaką pełni park w działaniach na rzecz ochrony przyrody regionu. Przedstawił również wspólne cele obu podmiotów, w tym promowanie zrównoważonej i ekologicznej turystyki oraz działania edukacyjne i wspierające zaangażowanie lokalnych mieszkańców w kwestie ochrony środowiska.
Kolejnym punktem programu było przybliżenie gościom koncepcji rewildingu i jej globalny kontekst. Dyrektor finansowy Rewilding Europe Johan Booij zaprezentował dziesięć obszarów rewildingowych rozsianych po całym kontynencie, przedstawił Rewilding Europe Travel i europejską sieć European Young Rewilders, a także opowiedział o innowacyjnych sposobach finansowania inicjatyw na rzecz ochrony przyrody.
Poranną część wydarzenia zamknęli liderzy zespołu ROD – Ulrich Stöcker i Peter Torkler – którzy przeprowadzili słuchaczy przez historię polsko-niemieckiej współpracy. Opowiedzieli m.in. o dotychczasowych osiągnięciach oraz wizji tętniącego życiem krajobrazu delty Odry, którego sprawnie funkcjonujące ekosystemy są podstawą dobrostanu oraz harmonijnego współistnienia ludzi i przyrody po obu stronach granicy.
Popołudnie pełne wrażeń
Przerwa na lunch była okazją do rozmów, spotkań i nawiązywania nowych kontaktów. Goście w otoczeniu ogrodu delektowali się posiłkami serwowanymi przez Bio Rollin, sklep z produktami ekologicznymi z Pasewalku.
Po południu uczestnicy imprezy mieli do wyboru trzy wycieczki z przewodnikiem. Pierwsza grupa udała się na spacer z Wiebke Brenner – specjalistką ds. ochrony gatunkowej w ROD i Georgem Messererem, przewodnikiem przyrodniczym. Podczas tego spaceru można było odnaleźć tropy zwierząt i poznać cechy charakterystyczne dla gatunków występujących w pobliżu rezerwatu przyrody Gottesheide.
Drugą propozycją była wycieczka pokazująca krajobraz wodny okolicy w oparciu o jezioro Haussee w Rothenklempenow. Spacer ten został poprowadzony przez Nancy Wolf – specjalistkę ds. ekosystemów słodkowodnych w ROD oraz Artura Furdynę – hydrobiologa i członka zarządu ROD.
Trzecia grupa miała okazję poznać koegzystencję ludzi i dzikich zwierząt w pobliżu siedziby głównej stowarzyszenia. Bernd Schock z Hodlwood zaproponował fascynującą opowieść o świecie dzikich zapylaczy, podczas gdy Frank Götz-Schlingmann – koordynator sieci partnerów w ROD, pokazał cechy krajobrazu wspólnego dla bobrów i ludzi.
Ekscytujący dzień zakończył wspólny grill zaopatrzony przez kooperatywę BioBoden z Rothenklempenow. Wieczorne spotkanie urozmaiciła projekcja filmu podsumowującego akcję wypuszczania na wolność dwóch młodych rysi przeprowadzoną wiosną 2023 roku. Działanie to było częścią długofalowego programu reintrodukcji rysia realizowanego przez Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyrodnicze (ZTP) przy wsparciu ROD i Europejskiego Funduszu na rzecz Powrotu Dzikiej Przyrody stworzonego przez Rewilding Europe.
Wspólne plany na rzecz przyrody
Oficjalne otwarcie nowego centrum rewildingu było ciekawym i inspirującym wydarzeniem. Podczas imprezy udało się podsumować dekadę współpracy transgranicznej i przedstawić kierunki przyszłych działań.
Zespół Rewilding Oder Delta serdecznie dziękuje wszystkim, którzy wspólnie świętowali ten wyjątkowy dzień – lokalnym władzom, mieszkańcom oraz sympatykom i partnerom. Jednocześnie kierujemy serdeczne zaproszenie do współpracy do wszystkich zainteresowanych ideą rewildingu, dzięki której nasz region staje się symbolem wysokiej jakości życia oraz zachwycającej dzikiej przyrody.
Tekst: Agnieszka Soboń