Rewilding to zarówno wielopłaszczyznowa praca na rzecz ochrony przyrody jak i budowanie zaangażowania społecznego poprzez edukację, organizację wydarzeń oraz wspieranie przedsiębiorczości. Działania w zlewni Iny są doskonałym przykładem realizacji tych założeń – letnie miesiące obfitowały w prace renaturyzacyjne na dopływach tej rzeki, którym towarzyszyło posadowienie pięciu tablic informacyjnych. Z tej okazji 13 lipca 2024 r. zespół Rewilding Oder Delta zorganizował wycieczkę rowerową, aby pokazać miejsca swoich ostatnich działań w terenie oraz podzielić się sukcesami z partnerami i przyjaciółmi z regionu.
Rzeka a krajobraz
Grupa rozpoczęła przygodę około południa od Wieży Widokowej w Łęsku, skąd rozpościera się panorama na dolinę Iny. Artur Furdyna, hydrobiolog i realizator działań naprawczych dla rzek, opowiedział o procesach kształtujących pomorski krajobraz, historycznych zmianach biegu rzeki oraz cennych gatunkach roślin charakteryzujących zdrowy ekosystem nadrzeczny.
Następnie Peter Torkler, lider zespołu Rewilding Oder Delta (ROD), przedstawił organizację oraz osoby, dzięki którym powstały tablice edukacyjne. Magdalena Urlich, specjalistka ds. turystyki i przedsiębiorczości oraz Agnieszka Soboń, specjalistka ds. komunikacji zaprezentowały pierwszą z nich i opowiedziały o znaczeniu terenów podmokłych.
Po lewej: Hyrdobiolog Artur Furdyna opowiada o krajobrazie Iny na wieży widokowej w Łęsku; Po prawej: Lider zespołu Peter Torkler przedstawia założenia organizacji przy tablicy informacyjnej w Łęsku.
Rewilding Oder Delta
Elementy zdrowego ekosystemu
Kolejnym punktem na trasie były ruiny młyna wodnego w Bączniku, gdzie właśnie zakończyły się prace renaturyzacyjne w korycie rzeki Wisełki – jednym z dopływów Iny. Na tym przykładzie uczestnicy poznali jakie znaczenie ma odtwarzanie naturopodobnych struktur w rzekach. Partnerzy mieli możliwość dowiedzieć się o efektach udrożnienia dawnego jazu oraz zrozumieć działanie pryzm żwirowo-kamiennych pełniących istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu rzeki, przywracaniu bioróżnorodności oraz retencji wody. Oprócz działań renaturyzacyjnych, goście zapoznali się z kolejną z tablic, której tematem jest bóbr i jego znaczenie w zróżnicowanym krajobrazie.
Po lewej: Zrenaturyzowany odcinek Wisełki w Bączniku; Po prawej: Uczestnicy wycieczki rowerowej przy tablicy informacyjnej o bobrach w Bączniku.
Rewilding Oder Delta
Pod przewodnictwem przedstawiciela Nadleśnictwa Kliniska pana Jana Kurka grupa ruszyła w dalszą drogę wiodącą przez obszar, na którym Nadleśnictwo prowadzi rezerwatową hodowlę konika polskiego. Dzięki uprzejmości gospodarza terenu uczestnicy mogli podziwiać niezwykłą przyrodę, obserwować rzadkie ptaki oraz ślady obecności wilków.
Po przejechaniu kilku kilometrów wycieczka ponownie trafiła nad sam brzeg Iny, tym razem w okolicy miejscowości Strumiany. To tutaj we wrześniu 2023 roku zespół ROD przeprowadził działania mające na celu poprawę stanu ekologicznego tej rzeki – podobnie jak w Bączniku – poprzez odtworzenie pryzm żwirowo-kamiennych. Struktury te są praktycznie niewidoczne w nurcie, dlatego tuż obok stanęła tablica informacyjna, której tematem są właśnie pryzmy oraz ich znaczenie dla bioróżnorodności i retencji wody.
Przyroda dla ludzi
Ze Strumian grupa przemieściła się w okolice Sowna, gdzie partner ROD „Spływy Kajakowe Iną” oferuje niezwykłe miejsce do nadrzecznego wypoczynku i rekreacji. W tej pięknej, przyjaznej naturze przestrzeni, uczestnicy zapoznali się z ostatnimi dwiema tablicami poświęconymi Inie oraz współistnieniu ludzi i przyrody. Był to dobry moment, aby wytłumaczyć na czym polega działalność zrównoważona i regeneratywna oraz wspomnieć wspólne działania z lokalną społecznością takie jak akcje sprzątania rzeki czy sadzenie żywokołów.
Po lewej: Magdalena Urlich (po prawej) i Agnieszka Soboń prezentują działania łączące ludzi z przyrodą przy tablicach w Sownie; Po prawej: Uczestnicy wycieczki podczas dyskusji w Sownie.
Rewilding Oder Delta
„Wspaniała wyprawa. Sporo słyszałam o działaniach Rewilding Oder Delta w regionie, a teraz mogę to wszystko zobaczyć na własne oczy. Trasa nie była zbyt trudna, a na każdym przystanku dowiedziałam się wielu interesujących szczegółów o Inie i o tym jak zaangażować się w poprawę jej stanu.” – mówi Justyna, uczestniczka wydarzenia.
Na zakończenie goście i organizatorzy zasiedli do wspólnego stołu, gdzie mogli zregenerować siły, a także podzielić się wrażeniami i przemyśleniami na temat znaczenia działań rewildingowych w regionie.
„Jestem bardzo zadowolona, ponieważ w imprezie uczestniczyli przedstawiciele instytucji, bez których nasze działania byłyby niemożliwe. To jest idealna sytuacja i bardzo rokuje na przyszłość, gdyż dzięki tego typu „wizjom lokalnym” wszyscy wiemy z jakimi problemami mamy do czynienia i chcemy wspólnie wypracowywać rozwiązania.” – podsumowała koordynatorka wydarzenia Magdalena Urlich.
Powyższe działania zostały wykonane w ramach projektów „Wildlife comeback to the Ina River” finansowanego przez EOCA, „Rewilding the Ina River for a cleaner Baltic Sea” z funduszu BALTCF oraz “Dam Removal Ina River” ze środków Rewilding Europe i Firmenich Foundation. Ich realizacja była możliwa dzięki współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy oraz Nadleśnictwem Kliniska.
Tekst: Magdalena Urlich
Redakcja: Agnieszka Soboń
Konsultacja merytoryczna: Artur Furdyna